Nie da się ukryć, że łatwy dostęp do szybkiego internetu przyniósł dzisiejszym dzieciom bardzo wiele możliwości rozwoju, o których ich rodzice mogli jedynie pomarzyć. Nie można jednak postrzegać go tylko w superlatywach, gdyż sieć jest przydatnym narzędziem tylko wtedy, gdy użytkownik korzysta z niej ze świadomością potencjalnych zagrożeń. Jak zatem uchronić dziecko przed niebezpieczeństwami czyhającymi w świecie online?
Dzieci i młodzież w sieci – statystyki
Wiek, w którym następuje pierwszy kontakt dziecka z telefonem, obniża się z roku na rok. Jak wskazują wyniki badania przeprowadzonego na wniosek Polskiego Centrum Programu Safer Internet (PCPSI)*, w 2023 własny telefon miało 1,5% dzieci mających 3-4 lata. W przedziale wiekowym 5-6 lat było to już 10,1%.
U 7-8-latków to z kolei aż 35%. W tym wieku dzieci rozpoczynają też najczęściej kontakt z internetem (38,8% ankietowanych), z którego najczęściej korzystają do przeglądania treści na YouTubie (87,7%), Facebooku (54,6%) i TikToku (48,6%).
Z badania wynika, że większość rodziców ustala wspólnie z dziećmi zasady dotyczące korzystania z internetu (76,2%). Duża część z nich wspomaga się w tym zakresie aplikacjami do kontroli rodzicielskiej (43%) i konfiguracją ustawień bezpieczeństwa w telefonie (37%).
Nieco mniej sielankowy obraz przedstawia badanie przeprowadzone na zlecenie EY Polska**. Wynika z niego, że w grupie dzieci i młodzieży do 17 lat:
- co czwarty ankietowany otworzył link z nieznanego źródła,
- 48% nastolatków rozmawiało z kimś obcym przez internet,
- 8% ankietowanych wysłało swoje zdjęcia obcej osobie,
- 6% uczestników badania padło ofiarą kradzieży w internecie,
- 31% nastolatków nie sprawdza prawdziwości informacji znalezionych w sieci,
- 34% młodzieży spędza w sieci co najmniej 4 godziny dziennie.
Jakie zagrożenia czyhają na dzieci w internecie?
Z powyższych statystyk wyłaniają się główne niebezpieczeństwa, na jakie są narażone dzieci i młodzież korzystające z sieci. Jednym z najważniejszych jest bez wątpienia problem związany z uzależnieniem od internetu. Młodzi ludzie spędzają w świecie online coraz więcej czasu, rezygnując chociażby z posiadania analogowego hobby czy z tradycyjnych kontaktów z rówieśnikami. Stanowi to zagrożenie zarówno dla ich zdrowia, jak i dla zdolności interpersonalnych w dorosłym życiu.
Nie bez znaczenia pozostają również nieodpowiednie kontakty internetowe i cyberprzemoc. Terminy te mogą dotyczyć zarówno seksualnych drapieżników polujących w sieci, jak i oszustw oraz hejterów mogących skrzywdzić nieostrożnego użytkownika internetu tak psychicznie, jak i fizycznie.
Warto zwrócić również uwagę na potencjalnie łatwy dostęp do nieodpowiednich treści, które mogą negatywnie wpłynąć na psychikę dziecka. Bezrefleksyjne używanie internetu może też prowadzić do ufania fake newsom i obniżonej zdolności do obiektywnej oceny sytuacji.
Jak chronić dziecko przed tymi wszystkimi zagrożeniami?
Pierwszym krokiem powinno być uświadomienie go na temat tego, że sieć ma dwa oblicza – pozytywne i negatywne. Dobrym pomysłem, zwłaszcza w przypadku najmłodszych adeptów internetu, będzie również kierowanie się zasadą ograniczonego zaufania, czyli czuwanie nad tym, co dziecko robi w sieci. Pomocne będą tu chociażby popularne aplikacje służące do kontroli rodzicielskiej, np. Google Family Link, Norton Family czy Kurupira WebFilter.
Sama edukacja i kontrola jednak nie wystarczą. Konieczne jest również reagowanie na ewentualne zagrożenia, zanim natrafi na nie inne dziecko. Próby phishingu, wyłudzenia danych, nieodpowiednich kontaktów z nieletnimi warto zgłaszać na policję nawet wtedy, gdy udało się uniknąć zagrożenia. Służby podejmą bowiem działania mające na celu ograniczenie takich nielegalnych działalności internetowych w przyszłości.
Warto też pamiętać o tym, że dzieci rozwijają się, obserwując rodziców. W związku z tym warto dać im dobry przykład tego, jak właściwie używać dostępu do sieci. To właśnie od rodziców młodzi użytkownicy mogą nauczyć się m.in. rozsądnej częstotliwości zaglądania do internetu, uniezależnienia się od social mediów czy wreszcie ostrożności we wszystkich sytuacjach wymagających udostępnienia własnych danych osobowych i wizerunku.
Bezpieczny telefon dla dziecka – praktyczne wskazówki
Rozsądnie używany internet może być furtką, która umożliwi dziecku poznawanie świata i rozwijanie się w różnych kierunkach. Jest też świetnym źródłem wartościowej rozrywki. Należy jednak czuwać nad bezpieczeństwem młodego użytkownika sieci, i to niezależnie od jego wieku. W OTVARTA rodzice znajdą atrakcyjne pakiety szybkiego Internetu mobilnego, który pozwoli dziecku na komfortowe korzystanie z tego, co ma do zaoferowania świat online – tak w telefonie, jak i na tablecie lub laptopie.