Kleszcze są jednym z najbardziej irytujących i potencjalnie niebezpiecznych pasożytów, z jakimi możemy się spotkać na łonie natury. Znane są głównie z przenoszenia chorób, takich jak borelioza czy kleszczowe zapalenie mózgu. Wiele osób obawia się, że kleszcze spadają z drzew, co dodaje dodatkowego stresu podczas spacerów w lesie. Ale czy to prawda? Przyjrzyjmy się temu bliżej.
Biologia i zachowanie kleszczy
Na początek warto zrozumieć podstawowe zachowanie kleszczy. Kleszcze to ektopasożyty, które potrzebują krwi gospodarza do przeżycia i rozmnażania. Wbrew powszechnym przekonaniom, kleszcze nie są w stanie latać ani skakać. Zamiast tego wspinają się na niskie rośliny, takie jak trawy i krzewy, czekając na przechodzące zwierzęta lub ludzi.
Eksperci z różnych instytucji badawczych zgadzają się, że kleszcze rzadko, jeśli w ogóle, wspinają się wysoko na drzewa. Najczęściej można je znaleźć na wysokości do około 1 metra nad ziemią. To pozwala im łatwo docierać do niskiej roślinności, gdzie mogą przyczepić się do przechodzących gospodarzy.
Mity i rzeczywistość
Mit o kleszczach spadających z drzew prawdopodobnie wynika z tego, że ludzie często znajdują kleszcze na głowach, szyjach lub ramionach. Jednak bardziej prawdopodobne jest, że kleszcz wspiął się na te miejsca po dostaniu się na nasze ubrania lub skórę z niższych roślin. Eksperci wyjaśniają, że kleszcze używają swoich przednich nóg do „wczepiania się” w przechodzące obok ciała, a następnie powoli przemieszczają się w poszukiwaniu odpowiedniego miejsca do ukłucia.
W jednym z badań przeprowadzonych w lasach Stanów Zjednoczonych, naukowcy zebrali próbki kleszczy z różnych wysokości roślinności. Wyniki pokazały, że większość kleszczy znajdowała się na wysokości do 50 cm nad ziemią, co potwierdza tezę, że kleszcze preferują niższe rośliny.
Podobne badania przeprowadzone w Europie wykazały, że kleszcze, takie jak Ixodes ricinus (kleszcz pospolity), preferują miejsca o dużej wilgotności, gdzie roślinność jest gęsta i niska. W takich warunkach kleszcze mają większe szanse na znalezienie gospodarza i przetrwanie.
Jak unikać ukąszeń kleszczy?
Znając rzeczywiste zachowanie kleszczy, możemy lepiej chronić się przed ich ukąszeniami. Oto kilka praktycznych wskazówek:
- Unikaj wysokiej trawy i gęstych zarośli – to tam kleszcze najczęściej czekają na gospodarza.
- Noś długie spodnie i koszule z długim rękawem – najlepiej w jasnych kolorach, co ułatwia zauważenie kleszczy.
- Używaj środków odstraszających kleszcze – repelenty zawierające DEET, ikarydynę lub permerynę są skuteczne.
- Regularnie sprawdzaj swoje ciało i ubrania – szczególnie po spacerze w lesie lub parku.
- Unikaj siedzenia bezpośrednio na ziemi – używaj koców lub podkładek.
Chociaż mit o kleszczach spadających z drzew jest szeroko rozpowszechniony, badania i opinie ekspertów wyraźnie wskazują, że jest to nieprawda. Kleszcze najczęściej znajdują się na niskich roślinach, skąd przyczepiają się do przechodzących gospodarzy. Znając te fakty, możemy lepiej chronić siebie i naszych bliskich przed ukąszeniami tych nieprzyjemnych pasożytów.
